বাংলাৰ মুছলমানসকলৰ ইতিহাস সম্পর্কে পুনৰ বিবেচনাৰ প্রয়োজন।
মুছলিম অভিবাসন সম্পর্কে আমালোকৰ চিন্তাৰ বিষয় ইচ্ছাকৃত। এইটো অৱশ্যে বাংলা বিভাজনৰ এটা লক্ষ্যনীয় অধ্যয়নৰ অংশ। সেয়ে এইটো ইছলামোফবিয়াৰ এটা বিশ্ব জলবায়ুত মুছলিম পৰিচয়, সম্পর্কিত প্রয়োজনীয় বিবৰণকো প্ৰত্যাহ্বান জনায়। অনুৰূপ লিখক জোয়া চ্যাটার্জি, ক্লেয়াৰ আলেকজেণ্ডাৰ অৰু অণু জালাইছ সিহঁতৰ গ্রন্থ দ্য বেংগল ডায়াস্পোৰাৰ ভুমিকাত ঘোষণা কৰে। এনেকুৱা একাডেমীক গ্রন্থ পোৱা খুবই বিৰল যি কেবল মাত্র শৃংখলাবদ্ধ সীমাত প্রসাৰিত নকৰে বৰঞ্চ তেতিয়া আৰু লক্ষ্যণীয় ভাবে দুৰ্দান্ত আমদানিৰ সমসাময়িক সমস্যা সমূহৰ সৈতে শৃঙ্খলা ভিত্তিক বিষয়সমূহ সংযুক্ত কৰে। (ইয়াত ইতিহাসক সমাজবিজ্ঞান আৰু নৃবিজ্ঞানৰ সংস্পর্শত অনা হৈছে) বেঙ্গল ডায়াস্পোৰাৰ 'সেই বিৰল কাম।
ফলত, এইটো একাডেমিৰ বিৰল পৃথিবী এৰি লোকৰ সৈতে কথা কোৱাৰ ক্ষমতা ৰাখে৷ এইটো স্পষ্ট যে আজিৰ পশ্চিম বঙ্গক ইঙ্গিত কৰে, য'ত ইছলামোফবিয় উল্লেখযোগ্য পৰি মনে বৃদ্ধি পাইছে। বাংলাদেশৰ পৰা অনুপ্ৰবেশকাৰী মুছলমানসকলৰ জনসংখ্যাৰ ভাৰসাম্যহীনতা'ৰ ডাঙৰ ভয় আছিল বিজেপি ২০১৯ চনৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ সময় পশ্চিমবঙ্গত জাতীয় নাগৰিক পঞ্জী অনাৰ বিজয় প্ৰতিশ্ৰুতি দি এই ভয় মাতি আনে। ইছলামোফবিয়া অৱশ্যে বাংলাত নতুন নহয়, সৰ্বোপৰি, ১৯৪৭চনত বঙ্গ ভঙ্গ হোৱাৰ কাৰণ সমূহৰ মাজত এটা অন্যতম কাৰণ চ্যাটাৰ্জি তাৰ অগ্রণী কৰ্মত যেনে বেঙ্গল ডিভাইডেড: হিন্দু কম্মিউনালিজম এণ্ড পাৰ্টিশন ১৯৩২ - ১৯৪৭' ত স্মৰণীয়ভাবে এই কথা উল্লেখ কৰিছে।
কংগ্রেছ আৰু হিন্দু মহা সভাৰ প্ৰাদেশিক শাখাৰ সমৰ্থনত বাংলাৰ বিপুল সংখ্যক হিন্দু 1947 চনত বঙ্গ-ভঙ্গ আৰু ভাৰতীয় ইউনিয়নৰ অভ্যন্তৰত পৃথক হিন্দু প্ৰদেশ গঠনৰ বাবে নিবিড় ভাৱে প্ৰচাৰ চলাইছিল।
এটা নতুন বিতৰ্কঃ
চ্যাটার্জি, আলেকজান্ডাৰ আৰু জালাইছ বঙ্গভঙ্গ লৈ ঐতিহাসিক গবেষণাৰ ভাৰসাম্যহীনতা'ৰ সংশোধন কৰিছিল। সেয়ে সিহঁত অভিপ্রয়াণ আৰু অভিবাসী অধ্যয়নৰ ক্ষেত্রতো নতুন পথ উন্মুক্ত কৰিছে। তৃলিখকৰ কৰ্মক অ্যাৰিষ্টাইড জোলবাৰ্গৰ কৰা দুটা ডাঙৰ দাবিৰ সত্যতা প্ৰদৰ্শন কৰে - "নতুন দেশগঠন এটা উদ্বাস্তু উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়া।" আনকি গ্লোবাল দক্ষিণৰ উদ্বাস্তু সকল মূলত গ্লোবাল দক্ষিণত ৰৈ আছে। কেৱল সেইটোৱে নহয় বেচিভাগেই প্রতিবেশী দেশ সমূহ লৈ গুচি যায়, যিমান সম্ভব সিহঁত ঘৰৰ ওচৰে-পজৰেই থাকি যায়। লিখকগন স্মৰণীয়ভাবে ইয়াকে কৈছিল," দক্ষিণ অভিবাসনৰ এটা উৎস নহয়, কিন্তু ইয়াৰ পূর্ব গন্তব্য"। তেখেত সকল জোলবাৰ্গৰ দাবি সমূহ আৰু দুই ধাপ আগুৱাই লৈ যায়। লিখক সকল আন্তঃসীমান্ত স্থানান্তৰ আৰু স্থাবৰতা অধ্যয়ন কৰে। 1947 চনত দেশ বিভাজনৰ সময়ছোৱাত এই অঞ্চলৰ জনসংখ্যা গভীৰ ভাৱে আন্ত মিলিত হৈছিল। এই বিষয়টো তুলি ধৰি তেওঁলোক ঊনৈশ শতকৰ মাজৰ পৰাই পূর্ব ভাৰতত বিস্তীর্ণ চলাচলৰ এটা বিস্তৃত জৰিপৰ মান চিত্ৰ (১ম অধ্যায়ত) আনি দিছে।
গ্রন্থখনৰ অন্যতম আকৰ্ষণীয় বিষয় হ'ল মুছলিম প্ৰবাসৰ বিভিন্ন বিপৰীত ইতিহাস যিটো লিখক সকল নিজেই আবিষ্কাৰ কৰি লৈছে।
